‘Waarom zou ik mijzelf een kind aandoen?’

Tekst: Jeanette de Korte

Aanleiding

Twee keer per jaar organiseren we een relatieweekend voor (jonge) stellen die willen investeren in een hun relatie. Tijdens zo’n PrePair-weekend komt een eventuele kinderwens vaak ter sprake.

Hier een paar quotes uit de gesprekken die we dan horen:

‘Ik wil graag een kind, hij niet. Hij zegt: ‘Waarom zou ik mijzelf een kind aan doen?’

 

‘Wij hebben vorige maand gehoord dat ik beter geen kinderen kan krijgen vanwege mijn gezondheid. Onze wereld stort in, want we willen heel graag ouders worden…’

 

‘Wanneer weet je dat je toe bent aan een kindje? Ik voel mij vaak zo onzeker, dus ik zou niet weten wat het juiste moment is…’

 

‘Wij willen geen kinderen. Dat moeten we heel vaak uitleggen. Maar ik heb geen moedergevoelens, ik heb geen kinderwens en mijn vriend vindt het vanwege het klimaat beter om geen kinderen op de wereld zetten.’

 

Samen zoeken we – tijdens zo’n weekend, maar ook in dit artikel – naar achterliggende vragen of dilemma’s. Uiteindelijk proberen we altijd, zonder te claimen ‘dat wij het weten’, een handreiking te doen waarvan de kern altijd is: blijf in verbinding.

Van kinderloos naar ‘kindvrij’

Onlangs stond er in dagblad Trouw een artikel van Marloes de Vries (39) waarin zij aangeeft nooit een kinderwens gehad te hebben. Zij maakt hierin een helder onderscheid tussen ‘kinderloos’ en ‘kindvrij’. Ze schreef er recent een boek over, ‘Kinderen krijgen is optioneel’, met als ondertitel: Waarom niet alle vrouwen moeder willen worden. Dagblad Trouw schrijft in een interview met haar (10-12-2023):

‘In Nederland krijgt tachtig procent van de vrouwen kinderen. Acht procent blijft ongewenst kinderloos en de overige twaalf procent kiest er bewust voor geen kinderen te krijgen. Tot die groep behoort Marloes de Vries’

Ouderschap is dus geen automatisch gevolg meer van een trouwdag, maar vooral een bewuste keus.
We orkestreren meer en meer ons eigen leven. Die zelfregie – die wij als positief ervaren – roept wel vragen en dilemma’s op.

We noemen er drie:

1. Het vergt meer afstemming op verwachtingen en verwachtingspatronen.
2. Hoe houd je verbinding als je zo verschillend met het thema kinderwens omgaat?
3. Wat is je kompas om hierin een goede keuze te maken?

1. Afstemming op verwachting en verwachtingspatronen

Je opvoeding bepaalt voor een groot deel – bewust en onbewust – je verwachtingspatronen omtrent de kinderwens. Afhankelijk van de context en subcultuur waarin je bent opgegroeid, heb je normen en waarden ontwikkeld over de kinderwens. Dat blijkt alleen al uit hoe je erover praat. Krijg je kinderen, of neem je ze? Dat laat al iets zien van het grotere verhaal waar je in gelooft.

Een persoonlijk voorbeeld om dit te illustreren. In de context waar Hans en ik deel van uitmaken, spraken we niet over kinderen nemen, die kreeg je. Na één jaar huwelijk maakte onze omgeving zinspelingen op het krijgen van kinderen. Meestal voorzichtig, soms explicieter, maar het was wel de bedoeling dat wij kinderen zouden krijgen. Dat wilden we beiden ook, maar niet te snel. Om dit uit te leggen, was alleen al best ingewikkeld. We voldeden niet aan het verwachtingspatroon dat onze omgeving had.

Krijg je kinderen, of neem je ze?

Na drie jaar werd ik zwanger van onze eerste; ik was toen net gestart met een traject bij de gynaecoloog omdat het wat langer duurde dan gedacht. Hans en ik kregen uiteindelijk twee kinderen. Kregen, inderdaad. Na de tweede hebben we een pauze gehouden die langer duurde dan we dachten. Hier kwam de vraag naar regie om de hoek kijken: hoe gaan we nu verder?

Daar stonden we verschillend in. Ik vond het goed zo, maar Hans wilde heel graag een rijtje van vier. Voor hem was ‘stoppen’ een grote verlieservaring, terwijl ik dat niet zo beleefde… Dat brengt ons bij het tweede vraagstuk.

2. Hoe houd je verbinding als je zo verschillend omgaat met het thema ‘kinderwens’?

Wat als je, net als wij, rondom de kinderwens verschillende behoeftes ervaart? Dat is niet eenvoudig, ook omdat het aantal kinderen voor iemand van groot belang kan zijn. De uitkomst van de gesprekken heeft niet alleen gevolgen voor je leven nu, maar ook voor de toekomst. Dus je bent samen niet alleen gesprekspartners, maar ook ‘belanghebbenden’. Dat laatste wordt sterker ervaren als de verschillen groter zijn. Wat kan dan helpen?

Jullie relatie is het belangrijkste

Daarin is de gevende liefde het kompas: ik wil jou gelukkig maken, recht doen, erkenning geven. Hiertegenover staat de vragende of zelfs eisende liefde die zegt: ‘Maak mij gelukkig’. Als jullie dit principe beiden uitleven, ontstaat er ruimte om alle belangen eerlijk op tafel te leggen en te onderzoeken hoe het voor de één en voor de ander is.

Ik wil jou gelukkig maken, recht doen, erkenning geven. Hiertegenover staat de vragende of zelfs eisende liefde die zegt: ‘Maak mij gelukkig’

Een onderzoekend gesprek waarin alle opties op tafel liggen, is wat anders dan een ‘beslisgesprek’

Het onderzoekende gesprek heeft geen beslismoment. Na het onderzoekende gesprek is er bedenktijd voor beide partners om verder te komen. Soms is hierbij hulp van een derde nodig die de knopen helpt ontwarren. Een goede gesprekspartner kan een (ouder) stel zijn die deze zoektocht (her)kent, een mentor, hulpverlener, psycholoog, goede vriend, pastor of huisarts. Vervolgens deel je in een ander gesprek de (her)overwegingen en uitkomsten van de bedenktijd. Op basis hiervan maak je de definitieve keuze, of een soort ‘tussenkeuze’: Zoals: het komende jaar laten we de kinderwens voor wat het is en daar komen we dan en dan op terug.

Erkenning geven voor elkaars verdriet en teleurstelling is essentieel

Je bent als partner soms veroorzaker van die teleurstelling. Dan is het heel ingewikkeld én onmisbaar om de ander tóch erkenning te geven. Daaruit blijkt dat jullie eerlijk zijn geweest, dat er openheid over is én dat het verdriet er mag zijn. Een gesprek met goede vrienden kan ook helpen.

Bedenk tenslotte: niet de eventuele kinderen maken je gelukkig, maar de partner die jij gekozen hebt is je huidige bron van geluk.

3. Wat is je kompas voor de goede keuze?

Nog even dat laatste: ‘Je partner is je huidige bron van geluk’. Is dat niet wat makkelijk gezegd? Wat als we er nu op uitkomen dat er echt geen kinderen in onze relatie welkom zijn? Wat is dan voor mij belangrijk? Waar leef ik dan voor? Kan dat wel (ver)dragen?

Het hebben van kinderen is een belangrijk element in het ervaren van een zinvol leven. Jouw kinderen hebben jou nodig, je bent onmisbaar. Je wilt er voor hen zijn, jouw bloed stroomt door hun aderen. Dat gegeven is een zeer krachtige zingevingsfactor die in elke fase van het leven zich opnieuw aandient. Als deze factor er niet is, wordt de vraag naar zingeving explicieter naarmate je ouder wordt en de relatie zich verder ontwikkelt. Waar en hoe willen wij dan van betekenis zijn? Hoe laten wij deze wereld mooier achter dan we ‘m hebben ontvangen?

Marloes (uit het Trouw-artikel) heeft geen moedergevoelens en ook nooit gehad. Maar zij heeft wel een zorgwens. ‘Die kan ze kwijt als teken- en kunstdocent op scholen en met haar strip ‘Lotta’ die ze maakt voor meidenblad Tina. “Het is heel fijn om kinderen iets mee te geven; dat maakt me oprecht zielsgelukkig.”

Is er een goed of fout?

Tenslotte rijst de vraag: wie of wat is nu leidend voor een goede keuze op dit complexe thema?
Is er een goed of fout? Belangrijk om dan een spa dieper te steken: wat is de motivatie van je keuze en waardoor wordt deze intentie gevoed?

Als God en de komst van Zijn koninkrijk een belangrijke zingevingsfactor is, dan zal dit perspectief meedoen in de keuzes die je maakt. Je verlangt naar het koninkrijk van liefde, vrede en gerechtigheid en jouw keuzes dragen daaraan bij.

Tot slot

Het thema ‘kinderloosheid’ hebben we helemaal links laten liggen. Kinderloosheid is een onvoorstelbaar grote verlieservaring waarvan de diepte van het verlies door omstanders niet goed begrepen kán worden, omdat het verlies zich in elke levensfase opnieuw en op een andere manier aandient. Verder lezen over kinderloosheid? Dat kan hier.

Meer lezen of luisteren over de kinderwens?

• Het artikel uit de Trouw over Marloes de Vries
• De seks-podcast van het ND over dit onderwerp
• Een artikel uit het ND ‘Wat als een van de twee wel graag een kind wil en de ander nog niet?’

Gerelateerde berichten