Verliefd op een ander, en nu?

Tekst: Jeanette de Korte en Rebecca Hermans

Ferdinand en José zijn 4 jaar getrouwd. Omdat ze nog geen kinderen hebben (wel een kinderwens), gaan ze vaak samen op avontuur. Roeien, zwemmen, reizen – ze hebben het fijn samen.

Klik op het werk
Onlangs merkte José dat ze een super goede klik heeft met een collega op het werk. Hij lacht om haar grapjes en maakt haar creatieve ideeën nog beter.
En hoewel ze écht gelukkig is met Ferdinand en dus helemaal niet wil dat hun relatie onder druk komt te staan, komt er tóch iets onbestemds naar boven als ze met haar collega optrekt.

Hoe kan dat?! Ze voelt zich verward en piekert zich suf.

Dan besluit ze het te delen met Ferdinand.

Ferdinand reageert begripvol: “Oké, vertel er eens wat meer over?” José voelt zich uitgenodigd. Maar tijdens het vertellen merkt ze dat ze informatie ‘selecteert’, iets achterhoudt. Ze vertelt bijvoorbeeld niet dat die collega haar grapjes zo leuk vindt en haar bewondert om haar goede ideeën. Over haar onbestemde gevoel vertelt ze wel, maar dat maakt ze minder groot dan het in werkelijkheid is. Niettemin is ze blij dat ze het gedeeld heeft.

Specifieke vragen
Ferdinand – een gevoelige vent – voelt aan z’n water dat José niet alles vertelt. Hij begint specifieke vragen te stellen.

“Vanaf wanneer speelt dit?”
“Ben je weleens alleen met hem?”
“Gedraagt die gozer zich ook zo bij andere collega’s?”

José voelt door deze vragen dat Ferdinand te dichtbij komt en breekt het gesprek af. Als Ferdinand vraagt of ze verliefd is op haar collega, stelt José haar man gerust. Ze belooft dat ze zal blijven vertellen hoe het gaat.

Geen open kaart spelen
Er is van alles gebeurd, tijdens en na dit gesprek. Ferdinand voelt zich ongerust, onrustig. Alert, dát is het. José baalt van zichzelf. Waarom heeft ze nou niet alles verteld? De afspraak was toch dat ze nooit iets of iemand tussen hen in zouden laten staan?

Ze belt een vriendin en spreekt zich helemaal uit. Ook de dingen die ze niet tegen Ferdinand durfde te zeggen, vertelt ze tegen deze vriendin. Tot slot vraagt José of haar vriendin haar wil helpen door af en toe te vragen hoe het met haar en Ferdinand is, en of die collega nog een rol van betekenis speelt.

Normaal verschijnsel?
Verliefd worden op een ander lijkt haast een normaal verschijnsel te zijn in langere relaties. Toen we hier wat over deelden op social media, waren de reacties heel verschillend. De een herkende het meteen vanuit eigen ervaring, de ander was haast verontwaardigd omdat wij enkel opperden ‘dat het vaak gebeurt’.

Uit onderzoeken van meerdere Amerikaanse universiteiten is gebleken dat zo’n 70 procent van de respondenten met een vaste relatie wel eens verliefd is geweest op een ander. Hoe de situatie in Nederland is en welke factoren zoals cultuur, leeftijd, gender hierop van invloed zijn zou een eigen onderzoek waard zijn.

Uit onderzoeken van meerdere Amerikaanse universiteiten is gebleken dat zo’n 70 procent van de respondenten met een vaste relatie wel eens verliefd is geweest op een ander.

Dealen met verliefdheid 
In het boek ‘Liefde en relatiekwaliteit’ (Kloens, z.d.) wordt verliefdheid als volgt omschreven:
‘De veelal heftige gevoelens van verliefdheid overkomen je. Ze ontstaan vanzelf, zomaar alsof ze uit de lucht komen vallen. Je kan er niets aan doen, het gebeurt buiten je wil om. Filosofen benadrukken het gegeven dat je niet bewust kiest op wie je verliefd wordt. Om de een of andere reden wordt je door iemand geraakt, getroffen, gegrepen (Van Tongeren, 2012, p.74).’

De vraag is hoe we reageren op deze gevoelens. Dit is wat er ongeveer gebeurt:

1. Je voelt een aantrekkingskracht tot iemand.
2. Je krijgt een automatische reactie uit het beloningsgebied van je brein.
3. Als die ander jouw reactie beantwoordt, wordt het beloningsgebied opnieuw geactiveerd in je brein.

Zo bezien lijken we onderworpen te zijn aan onze hormonen die ons gedrag sturen. Maar is dat ook zo? Of hebben we hier invloed op?

Tip 1: beheers je impulsen.
Normaal gesproken wil je je relatie beschermen en trouw zijn aan je partner. Toch? Wat heb je dan nodig? In ieder geval: impulscontrole. Raak niet van de eerste de beste golf van verliefdheid van streek! Dat helpt je om te gaan met verleidingen. Hoe beter jij je impulsen beheerst, hoe meer conditie je hebt om trouw te zijn.(Waarom gaat de een sneller vreemd dan de ander?, z.d.)

Tip 2: praat erover (hoe moeilijk ook).
Vertel over je verliefdheid. Openheid gaat je relatie redden. Zo verdwijnt het geheimzinnige van je verliefdheid langzamerhand, en dat is essentieel, want die geheimzinnigheid is nou juist dé voedingsbodem om verliefdheid te laten voortbestaan. Door je gevoelens bespreekbaar te maken, laat je zien: ik wil niet ontrouw zijn, ik ga voor jóu!

Wij weten ook wel (uit ervaring): praten over je verliefdheid op een ander is ontzettend lastig. Je eerste neiging is misschien om je allebei terug te trekken, uit angst en schrik. Marjolein deed dit ook.

Ze vertelt: ‘Dit gevoel had ik járen niet gehad. Het herinnerde me aan de begintijd van mijn verkering met mijn huidige man. Ik voelde het echt weer in mijn hele lijf, terwijl ik bij mijn man die gevoelens nooit meer zo heftig ervaar. Ik voelde me hierdoor best wel overrompeld; hoe kan ik dit nou negeren? En hoe handle ik het om die ander steeds te ontmoeten en ondertussen zoveel te voelen?’

Een al te snel oordeel over de verliefdheid – gepaard gaand met heftig taalgebruik – veroorzaakt afstand. Wat juist nodig is, is een sterke en open verbinding met elkaar om in gesprek te kunnen blijven.

Tip 3: laat iemand ‘meekijken’
Je kunt niet voorkomen dat er een vogel op je hoofd gaat zitten, wél dat het beestje daar een nest gaat bouwen. Ofwel: verliefdheid op een ander kun je niet altijd voorkomen, maar je hoeft er ook niet in mee te gaan.

Marjolein seinde ook twee vriendinnen in aan wie ze zei: ‘Bevraag me hierop, hou me scherp, ik houd jullie op de hoogte’. Verder sprak ze zichzelf toe. ‘Ik wist heel goed dat het ‘maar’ een gevoel was, hoe heftig ook. Ik vertelde mezelf dat hij van zijn eigen vrouw is en ik daar niets mee te maken heb. Ik herinnerde mezelf eraan dat dit gevoel hoogstens 2 á 3 jaar zou kunnen duren, daarna werken de stofjes niet meer. En ik dacht me ook te herinneren dat dit bij een onbeantwoorde liefde zelfs korter duurt.’

Marjolein beschermde haar relatie op deze manier.

Tip 4: als het niet anders kan, vertel het degene op wie je verliefd bent
Moet dit?! Nou, niet per se. Het hangt af van de situatie. Soms is het wijs om de ander (een tijdje) uit de weg te gaan. Maar kan dit niet (bijvoorbeeld omdat het om je directe collega gaat) en merk je dat het ook nog niet echt helpt om je eigen lief erbij te betrekken, dan kan het helpen om alles open te gooien.

Dit kun je dan weer in overleg met je vrienden/vriendinnen/partner doen. In het gesprek kun je heel duidelijk afbakenen en afstand creëren: ‘Ik merk dat ik gevoelens voor je heb en dat wil ik niet, ik heb er last van. Wil je me helpen door meer afstand van elkaar te nemen?’

Mogelijk is jouw verliefdheid een signaal dat er iets in jullie relatie ontbreekt, scheef zit. In die zin kan jouw verliefdheid een belangrijke bron van informatie zijn. Zie het dan als kans om meer (of: weer) verbonden met je lief te raken.

Hoe?

– Wees welkom op een Relatieweekend. Stellen geven achteraf aan dat het helpt om je relatie te verdiepen. Zo ook Jordy en Natasja: ‘Het blijft dus niet bij een weekend, maar je neemt het mee naar je dagelijkse werkelijkheid. We waren al intens gelukkig met elkaar, maar we hebben elkaar nog meer gevonden’

– Bespreek dat wat er speelt met een relatiecoach. Na een kennismaking plannen we een aantal sessies in en brengen we de knelpunten als de kracht van jullie relatie in beeld. Vervolgens gaan richten we ons op herstel én groei.

Leestip:

– Interview met Lisette van der Heg over haar boek Flirt

Bronnen:

– Kloens, G. J. (z.d.). Alles over liefde en relatiekwaliteit.

– Podcast: Waarom gaat de een sneller vreemd dan de ander? (z.d.). 

Gerelateerde berichten